پاسخ:

خداوند متعال مي فرمايد: «وَ إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلاّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاّ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ؛ و هيچ چيز نيست مگر آنكه گنجينه‏هاى آن نزد ماست و ما آن را جز به اندازه‏اى معين فرو نمى‏فرستيم» (حجر:21)
در حكمت متعاليه و عرفان نظري به براهين قاطعه، به اثبات رسيده است كه هر چه در عالم طبيعت است تنزل يافته ي حقايق ملكوتي و جبروتي و لاهوتي است. امام صادق (ع) فرمودند: «ان الله خلق المُلك علي مثال ملكوته و اسَّس ملكوته علي مثال جبروته ليستدل بمُلكه علي ملكوته و بملكوته علي جبروته؛ خداوند متعال عالم طبيعت را بر مثال ملكوتش خلق كرد و ملكوتش را بر مثال جبروتش؛ تا استدلال كند -  یا استدلال شود - با مُلكش بر ملكوتش و با ملكوتش بر جبروتش». (انسان و قرآن، علامه حسن زاده آملي، ص 226)
پس نظام هستي ذومراتب است، مرتبه ي پایین ، آيينه ي مرتبه ي بالاست. و پایین به سبب عالي تدبير مي شود: «يُدَبِّرُ اْلأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَى اْلأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ في يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمّا تَعُدُّونَ». (سجده،‌5)
بنابراين ليله القدر نيز داراي مراتب است مرتبه ي پايين آن همان شب قدري است كه در ماه مبارك رمضان واقع شده است و امري زماني است. اما مرتبه ي ملكوتي آن حقيقتي است منزه از زمان و تدرّج  چرا كه در عالم مثال و ملكوت زمان راه ندارد. لذا حقيقت ليله القدر در عالم برزخ (عالم مثال) حقيقت دَهري است نه زماني و دهر ملكوت زمان است. ليله القدر در عالم عقل مجرد (جبروت) نيز حقيقتي سَرمَدي دارد و سرمد باطن دهر است و از آنجايي كه ماه مبارك رمضان نيز حقيقتي مثالي و عقلي دارد معلوم مي شود كه حقيقت ليله القدر شأني از شئون حقيقت ماه مبارك رمضان است. در روايت است كه : «يحشر الله يوم القيامة شهرَ رمضان في اَحسن صورة ...؛ خداوند متعال در روز قيامت ماه رمضان را در بهترين چهره محشور مي كند». (بحارالانوار، ج 7، ص 190)
امام سجاد(ع) در دعاي چهل و پنجم صحيفه اي سجاديه در وداع ماه رمضان مي فرمايند: «السلام عليك يا شهر الله الاكبر و يا عيد اوليائه السلام عليك يا اکرَم مَصحوب من الاوقات و يا خير شهرٍ في الايّام و السّاعات». ماه رمضان ظرف نزول قرآن است و در ماه رمضان، ليله القدر بمنزله ي قلب است كه قرآن بر آن نازل مي شود. «انا انزلناه في ليله القدر» اين تنزّل از علم الهي است بر حقيقت ليله القدر در عالم عقل و از آنجا نازل مي شود بر حقيقت ليله القدر در عالم مثال و از آنجا نازل مي شود بر قلب مبارك حضرت ختمي مرتبت، و زمان اين نزول در ليه القدر زماني است. لذا حقيقت شهر رمضان متّحد با حقيقت نبوي است و حقيقت ليله القدر متحد با حقيقت قلب محمد مصطفي (ص) است. : «وَ إِنَّهُ لَتَنْزيلُ رَبّ‏ِ الْعالَمينَ* نَزَلَ بهِ الرُّوحُ اْلأَمينُ *عَلى‏ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرينَ *بِلِسانٍ عَرَبِيٍّ مُبينٍ
 و راستى كه اين [قرآن] وحى پروردگار جهانيان است.روح الامين آن را بر دلت نازل كرد تا از [جمله ی] هشداردهندگان باشى به زبان عربى روشن».(شعرا، 192-195)
بنابراين ظرف نزول قرآن در واقع باطن حضرت خاتم الانبيا است كه در عالم تجرد عين ليله القدر و عين ماه رمضان است بلكه وجود اقدس آن حضرت اشرف از حقيقت جميع ممكنات است؛ و حقايق امور، شئونات حقيقت حضرت رسول اكرم است و نور وجود او واسطه فيض است براي جميع اشياء. قال النبي(ص): «اوّل ما خَلَق الله نوري»
بنابراين هر امري كه از لوح محفوظ نازل مي شود -  از روح و مَلَك و سرنوشت مردم -  در عصر رسالت همه بر رسول الله است. در واقعِ امر، در ليله القدر، قرآن است كه با تمام حقيقتش بر پيامبر نازل مي شود و قرآن كريم «تِبياناً لِكُلِّ شيء» است؛ چرا كه از لوح محفوظ كه خزانه ي تمام امور است نازل مي شود و در عصر بعد از رسالت تمام اين حقايق بر ظرف وجود امام معصوم نازل مي شود چرا كه امام معصوم نفس پيامبر و عين اوست. قال رسول الله(ص): «اول ما خلق الله نوري ففتق منه نور عَليّ ثم خلق العرش و اللوح و الشمس و ضوء النهار و نور الابصار و العقل و المعرفه». (بحار، ج 54، ص 170)
قال الباقر(ع): «يا جابر ان اول ما خلق الله محمداً و عترته الهداه المهتدين ...». (بحار، ج 54، ص 197) و قال علي (ع): « أنا محمدٌ و محمدٌ أنا و أنا مِن محمدٍ و محمدٌ مِنّي ؛ منم محمدومحمد من است ومن از محمدم ومحمد از من است ». (بحار، ج 26، ص 6)  و فرمود: «كلّنا واحد اوّ لنا محمد آخرنا محمد و اوسطنا محمد و كلّنا  محمد...». (بحار، ج 26، ص 6)
در برخي روايات است كه: «اوّل ما خلق الله القلم فقال له اُكتب فكَتب ما كان و ما هو كائن الي يوم القيامة؛ اول چيزي كه خدا خلق كرد قلم بود پس به او گفت بنويس پس نوشت آنچه هست و آنچه خواهد بود تا روز قيامت». (بحار، ج 54، ص 366) از مقايسه ی اين دو گونه روايات استنباط مي شود كه وجود انسان كامل ، قلم است. همان قلمي كه كلمات وجودي با او نگاشته شده اند. علي (ع) فرمودند:«  و صار محمدٌ يس و القرآن الكريم و صار محمد ن و القلم و...»(بحارالانوار ج26 ص 3 )  بنابراين هر چه در شب قدر نازل مي شود از وجود انسان كامل و از حقيقت غيبي خود او بر صورت جسماني او نازل مي شود و ملائك، واسطه ي بين حقيقت انسان كامل و صورت جسماني او هستند؛ و خود اين ملائك از شئون انسان كاملند. روح القدس كه اعظم از ملائك است در واقع، مرتبه اي از مراتب روح انسان كامل است. عن ابي جعفر(ع) قال: «يا جابر ان في الانبيا و الاوصيا خمسه ارواح روح القدس و روح الايمان و روح الحياه و روح الشهوه ...». (كافي، ج 1، ص 273)
بنابراين مقدرات عالم در وجود غیبی انسان كامل كه غايت هستي است ثبت است: «وَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ أَحْصَيْناهُ في إِمامٍ مُبينٍ؛ و هر چيزى را در امام مبین برشمرده‏ايم». (يس، 12)
و ملائك به اذن الله به فرمان انسان كاملند بلكه ملائك قواي وجودي اويند و از همین روست که برخلیفةالله سجده می کنند. انسان كامل خليفه ي خدا و مظهر اسماء اوست. فرمان او فرمان خدا و تصرف او تصرف خدا، رحمت و رضايت او رحمت و رضايت خدا و غضب او غضب خدا، علم او علم خدا و دست او دست خداست. قال علي (ع): «انا علم الله و انا قلب الله الواعي و لسان الله الناطق و عين الله الناظره و انا جنب الله و انا يد الله». (بحار، ج 24، ص 198)
بنا بر اين به علم خدا بر عاِلم به تقديرات عالَم است و به اذن او اجازه تصرف در تقديرات دارد و هر كه رضايت او را فراهم كرد او خدا را راضي كرده است و هر كه را غضبناك كرد  او خدا را به غضب آورده است.
انسان كامل واسطه است هم در نزول و هم در صعود.   وجودات و شرايع به واسطه ي او نازل مي شوند و اعمال و ادعيه و نامه هاي اعمال به واسطه ي او صعود مي كنند. انسان كامل، در قوس نزول، ليله القدر است و در قوس صعوم، يوم الله. او امام است هم در نزول و هم در صود.

لذا عرضه نمودن تقدیرات هر ساله به امام معصوم تنها یک مراسم نیست بلکه این حقیقت وشئون خود امام است که به اذن الله بر تقدیرات عالِم می شود  واین علم عین علم به قرآن است که تبیاناّلِکلّ شئ است.وهمانطور که گفته شد ملائک از شئون انسان کاملند وعلم آنها جزئی ازعلم امام است همانگونه که علم حس و خیال وعقل وقلب ما همگی علم خود ماست وملائک قوای وجودی انسان کاملند .

 برا ی اطلاع بیشتر کتاب« انسان در قرآن» تألیف علامه حسن زادهء آملی رامطالعه فرمایید

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: